برای آزمایشگاه‌های پزشکی یا آزمایشگاه‌های تحقیقاتی که به طور مداوم در معرض مواد شیمیایی هستند، باید از کفپوش‌های مخصوص و مقاوم‌تری استفاده کرد. همچنین به دلیل حساسیتی که در این محیط‌ها وجود دارد، باید کفپوش آزمایشگاهی کاملاً بهداشتی باشد. به طور کلی، کفپوش‌های آزمایشگاهی باید مقاومت در برابر مواد شیمیایی داشته و ضد لغزش، ضد ساییدگی و خورندگی، ضد باکتری و ضد میکروب باشند. در ادامه این مطلب سعی می‌کنیم تا هرآنچه را که برای انتخاب یک کفپوش آزمایشگاهی مناسب باید بدانید، بررسی کرده و ببینیم که بهترین کفپوش‌ها چه ویژگی‌هایی دارند.
کفپوش آزمایشگاهی چیست؟
کفپوش‌های آزمایشگاهی انواع مختلفی دارند و می‌توانید آن‌ها در انواع سنگ صیقل داده شده، اپوکسی، وینیل، پلی اورتان، سرامیک و … انتخاب کرد. همانطور که گفتیم یک کفپوش آزمایشگاهی استاندارد باید ویژگی‌های خاصی داشته و در انتخاب آن دقت کنید. امروزه معمولاً از کفپوش‌های اپوکسی استفاده می‌کنند که دارای خاصیت آنتی باکتریال بوده و خصوصیات مناسبی از نظر مکانیکی، شیمیایی، الکتریکی و حرارتی برای استفاده در آزمایشگاه‌ها دارد.
ویژگی‌های کفپوش مناسب آزمایشگاه
زمانی که قصد دارید یک کفپوش آزمایشگاهی استاندارد انتخاب کنید، باید به برخی ویژگی‌های اساسی در آن دقت کنید. مهمترین ویژگی‌ها کفپوش استاندار آزمایشگاهی عبارت است از:
- مقاومت شیمیایی مناسب
- دارای خاصیت الکترواستاتیک
- دارای خاصیت ضدمیکروبی
- بهداشتی و تمیز بودن
- دوام بالا
- مقاومت در برابر دمای بالا یا پایین
- مقاومت در برابر بیوکسیدها
- باکتریواستاتیک
- مقاومت در برابر روغن و چربی
- دوام مناسب در برابر سنگینی وسایل قرار گرفته روی کف
استاندارد کلین روم (clean room) برای انتخاب کفپوش آزمایشگاهی
یکی از فاکتورهایی که برای انتخاب یک کفپوش آزمایشگاهی در نظر گرفته می‌شود، دارا بودن استاندارد کلین روم است. این استاندارد مربوط به ذرات معلقی است که از کفپوش به فضای اتاق منتقل می‌شود. اگرچه حضور این ذرات ریز کاملاً محسوس نیست، اما در فضاهای حساسی مانند اتاق عمل و آزمایشگاه‌ها اهمیت زیادی دارند. به همین دلیل است که یک کفپوش مناسب باید این استاندارد clean room یا استاندارد کلاس A را داشته باشد.
البته باید این نکته را در نظر داشته باشید که همه آزمایشگاه‌ها لازم نیست که کفپوش‌های با این درجه استاندارد را داشته باشند. در اغلب آزمایشگاه‌ها تنها خواص مقاومت شیمیایی و آنتی باکتریال بودن کفپوش کافی است. از کفپوش آزمایشگاهی با استاندارد کلین روم اغلب برای آزمایشگاه‌های تحقیقاتی حساس، مانند آزمایشگاه‌های ساخت واکسن که وجود هرگونه ذرات ریز می‌تواند در نتایج اثر داشته باشد، استفاده می‌کنند.
نکاتی برای انتخاب بهترین کفپوش آزمایشگاهی و نصب آن
زمانی که قصد دارید یک کفپوش مناسب و استاندارد را برای آزمایشگاه انتخاب کنید، باید علاوه‌بر ویژگی‌های گفته شده، به برخی نکات اساسی درباره کفپوش توجه کنید. نکات زیر، مهمترین مواردی هستند که برای انتخاب کفپوش آزمایشگاهی و نصب باید به آن توجه کنید:
1. توجه به لایه‌های رویی کفپوش و نداشتن درز
یکی از نکات مهم برای کفپوش‌های آزمایشگاهی، این است که نباید هیچگونه درزی در آن وجود داشته باشد. معمولاً محصولات تایل و رول این مشکل را داشته و درز و نقاط اتصالی دارند که از نظر بهداشتی مناسب نیست. کفپوش‌های سرامیکی که بین تایل‌ها دوغاب ریخته می‌شود، معمولاً امکان نفوذ ندارند اما ممکن است مستعد رشد میکروب‌ها باشند. این مسئله درباره کفپوش‌های از جنس وینیل، لینولئوم و پلاستیک نیز وجود دارد و درزهای نقاط اتصال، منجر به نفوذ مایعات به زیر کفپوش می‌شود. برای مقابله با این مشکل، می‌توانید از کفپوش آزمایشگاهی بدون درز با روکش رزین استفاده کنید.
2. دارا بودن حاشیه‌های یکپارچه
یکی دیگر از نکات مهم در زمان نصب کفپوش، بررسی پوشش کامل دور محیط کفپوش و دیواره‌ها است. معمولاً قرنیزهای مخصوص که برای نصب کفپوش آزمایشگاهی وجود دارد، دور تا دور آن را پوشانده و درزهای موجود را از بین می‌برد. برای اطمینان بیشتر می‌توانید مایع رزین کنار دیوارها را کمی بیشتر بالا بیاورید.
3. هم سطحی کفپوش
سطح کفپوش آزمایشگاهی باید کاملاً هموار بوده و در یک راستا باشد. همچنین بهتر است یک شیب ملایم به سمت کفشوی آزمایشگاه ایجاد کنید تا در زمان شستن آن، آب جمع نشده و به راحتی تخلیه شود.
نحوه نگهداری و تمیز کردن کفپوش آزمایشگاه
زمانی که یک کفپوش آزمایشگاهی را انتخاب می‌کنید، بسیار مهم است که شستشوی آن را در نظر بگیرید. لایه‌های بالایی کفپوش باید مقاومت کافی در برابر شستشو با آب و مواد ضدعفونی‌کننده داشته باشند. همچنین باید در برابر حرارت مقاومت کافی داشته باشند تا بتوان از بخار یا آب گرم برای تمیز کردن آن استفاده کرد.
سخن پایانی
آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و درمانی، محیط‌های حساسی هستند که باید تمام بخش‌های تشکیل دهنده و وسایل موجود در آن با دقت انتخاب شود. یکی از این موارد، کفپوش آزمایشگاهی است. این کفپوش‌ها در انواع مختلفی تولید شده و در دسترس هستند که انتخاب آن‌ها، به نوع کاربرد، بودجه و … بستگی دارد. در این مطلب سعی کردیم تا با معرفی کفپوش آزمایشگاهی و رایج‌ترین انواع آن، ویژگی‌های این نوع کفپوش‌ها را بررسی کنیم. همچنین دیدیم که این کفپوش‌ها باید چه استانداردهایی داشته و به چه نکاتی برای انتخاب آن دقت کرد.
